Với chủ trương sáng suốt của Đảng và Chính phủ, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Cục Hàng không VN, sau hơn 18 năm nỗ lực không ngừng tập trung đầu tư hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật, công nghệ hiện đại, huấn luyện đội ngũ cán bộ quản lý, lực lượng đảm bảo kỹ thuật, lực lượng kiểm soát viên không lưu... đủ năng lực tham gia dây chuyền điều hành bay quốc tế, đáp ứng yêu cầu khuyến cáo thực hành của ICAO. Vào lúc 0 h 00 giờ quốc tế ngày 8/12/1994, ICAO đã chính thức giao lại quyền kiểm soát và điều hành phần phía Nam vùng thông báo bay Hồ Chí Minh cho VN quản lý. Đây là sự kiện lịch sử trong quá trình xây dựng và phát triển của ngành quản lý bay VN, đánh dấu thời kỳ hội nhập quốc tế về không vận, khẳng định vị thế chuyên ngành quản lý bay của VN nói riêng và của ngành Hàng không VN nói chung trên trường quốc tế.

Đổi mới và sáng tạo

Được sự ủy quyền của Nhà nước, TCty Bảo đảm hoạt động bay VN (trước đây là Trung tâm Quản lý bay Dân dụng VN) được giao nhiệm vụ tiếp nhận điều hành phần phía Nam vùng thông báo bay Hồ Chí Minh. Trong 15 năm qua, TCty đã từng bước kiện toàn về tổ chức quản lý, đầu tư phát triển cơ sở vật chất kỹ thuật và nguồn nhân lực, cung ứng các dịch vụ điều hành bay có chất lượng và hiệu quả kinh tế ngày càng cao, đóng góp  ngày càng lớn cho ngân sách nhà nước.

Để không ngừng nâng cao chất lượng cung ứng dịch điều hành bay, TCty đã có chủ trương trong việc đầu tư, đổi mới công nghệ, ứng dụng tiến bộ khoa học, nâng cấp các cơ sở điều hành bay, các hệ thống thiết bị kỹ thuật, ứng dụng kỹ thuật số, thông tin vệ tinh và tự động hóa từng phần trong dây chuyền công nghệ quản lý bay theo tiến trình của khu vực và thế giới. Quá trình đầu tư, đổi mới kỹ thuật công nghệ ngành Quản lý bay trong 15 năm qua cũng đạt được những thành tựu to lớn, làm thay đổi cơ bản công nghệ quản lý bay. Với hàng loạt hệ thống thiết bị sử dụng công nghệ kỹ thuật tiên tiến được lắp đặt tại hai trung tâm kiểm soát đường dài, ba trung tâm kiểm soát tiếp cận, 20 đài kiểm soát tại sân, 9 trạm rada giám sát hàng không, hàng chục đài dẫn đường DVORJDME và các trạm thông tin liên lạc VHF phục vụ công tác quản lý điều hành bay. Đặc biệt công trình Trung tâm Kiểm soát không lưu đường dài tiếp cận Hồ Chí Minh được đầu tư lắp đặt các hệ thống tiên tiến hiện đại vào bậc nhất trong khu vực đã được đưa vào khai thác từ tháng 5/2006. Hệ thống tự động quản lý không lưu (ATM) tại AACC Hồ Chí Minh có thể đáp ứng được tốc độ tăng trưởng hoạt động hàng không trong vòng 20 năm tới. Nhờ tính năng của các hệ thống công nghệ kỹ thuật mới này, năng lực quản lý điều hành bay của TCty được nâng lên tầm cao mới, đáp ứng nhu cầu hiện đại hóa, hội nhập quốc tế về lĩnh vực không vận.

Là quốc gia thành viên của ICAO, ngành Hàng không VN nói chung và TCty nói riêng hoạt động luôn tuân thủ các khuyến cáo thực hành của ICAO. Trong nhiều năm qua, cùng với các cơ quan Quản lý bay của các nước trong khu vực TCty đã tổ chức triển khai thực hiện thành công các chương trình liên quan đến quản lý điều hành bay góp phần vào sự phát triển của nền không vận khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Trong đó phải kể đến việc tổ chức quản lý điều hành, hệ thống đường  bay mới và tổ chức vùng trời trên khu vực Biển Đông; tổ chức thực hiện thành công 3 giai đoạn của chương  trình giảm phân cách cao tối thiểu do ICAO khởi xướng trên toàn bộ các đường  bay trong các vùng thông báo bay của VN theo đúng lộ trình của khu vực; triển khai thực hiện khai thác chính thức phương thức điều hành bay bằng giám sát tự động phụ thuộc/ liên lạc không địa bằng dữ liệu (ADS/CPDLC trong FIR Hồ Chí Minh).

An toàn là yếu tố thành công

An toàn hàng không là vấn đề sống còn, bởi vì để mất an toàn không chỉ gây thiệt hại lớn về kinh tế mà còn ảnh hưởng đến uy tín quốc gia. Vì vậy, TCty đã chỉ đạo thực hiện đồng bộ các yếu tố đảm bảo an toàn bay, trong đó đặc biệt quan tâm chất lượng của thiết bị và năng lực của người thực hiện.

Cùng với việc hiện đại hóa các hệ thống quản lý không lưu và thiết bị phụ trợ không vận, TCty luôn coi trọng công tác đào tạo bồi dưỡng nguồn nhân lực theo hướng tiếp cận và làm chủ khoa học công nghệ hiện đại. Hàng năm, lực lượng kiểm soát không lưu được cử đi đào tạo nâng cao tại các nước có nền không lưu tiên tiến nhằm  làm chủ khai thác và duy trì hoạt động của các phương tiện, thiết bị quản lý điều hành bay hiện đại. Khai thác tối đa khả năng cơ sở vật chất kỹ thuật, phát huy khả năng nội lực. lực lượng cán bộ khoa học kỹ thuật của TCty đã tự thiết kế, chế tạo, sản xuất và lắp đặt nhiều hệ thống thiết bị kỹ thuật, vật tư  phụ tùng thay thế nhập ngoại.

Mới đây, TCty đã triển khai thực hiện các dự án sản xuất và lắp đặt hệ thống đèn hiệu, biển báo sân bay, giàn phản xạ, nhà đặt máy cho đài DVOR/DME tại một số sân bay trong nước. Hiện nay các sản phẩm này đang được một số nước như: Pháp, Nhật, Nga, Singapore đăng ký sử dụng. Đây là niềm tự hào của TCty, khẳng định  năng lực làm chủ công nghệ mới, khả năng nghiên cứu cải tiến kỹ thuật, đồng thời tiết kiệm nhiều tỷ đồng cho ngân sách nhà nước, tạo tiền đề quan trọng để TCty có thể tham gia lộ trình xây dựng, phát triển ngành công nghiệp hàng không trong tương  lai.

Không dừng lại ở việc đổi mới thiết bị và công nghệ, tập thể CBCNV TCty luôn sáng tạo, tìm ra những phương pháp mới  mang lại hiệu quả cao về kinh tế. Sau một năm thử nghiệm, tháng 4/2008, TCty phối hợp thành công với Singapore về việc thực hiện chương trình thay đổi toàn bộ việc quản lý vùng trời trước đây. Sự kiện này mang lại nhiều lợi ích trong hoạt động hàng không dân dụng như:  tối ưu hóa việc quản lý vùng trời, tổ chức khai thác và lập kế hoạch của các hãng hàng không linh hoạt hơn, giảm tắc nghẽn vùng trời, và chậm trễ các chuyến bay, tiết kiệm nhiên liệu và thời gian bay, tần suất bay tăng thỏa mãn nhu cầu vận tải hàng không của các hãng hàng không trong nước và quốc tế. 

Với mục tiêu an toàn - điều hòa - hiệu quả, trong vòng 15 năm qua kể từ khi tiếp nhận điều hành phần phía Nam vùng thông báo bay Hồ Chí Minh TCty đã tổ chức quản lý điều hành đảm bảo an toàn tuyệt đối cho các hoạt động bay trong vùng trời trách nhiệm, giành được sự tín nhiệm và tin tưởng của các hãng hàng không. Sản lượng điều hành bay liên tục tăng trưởng đạt mức cao so với các nước trong khu vực. Trong 15 năm, sản lượng điều hành bay đạt gần 3.104.000 lần chuyến bay, tổng thu điều hành bay  tương ứng đạt gần 16.535 tỷ đồng, nộp ngân sách nhà nước gần 9 ngàn tỷ đồng. Năm 2009, sản lượng điều hành bay ước đạt 316.718 chuyến bay, doanh thu ước  đạt 1.681 tỷ đồng, nộp ngân sách nhà nước ước đạt 937 tỷ đồng, trở thành một trong những đơn vị đứng đầu toàn ngành Hàng không về hiệu quả kinh tế.

Cạnh tranh để hội nhập

Tháng 6/2008, Bộ trưởng Bộ GTVT đã ra quyết định chuyển đổi mô hình tổ chức Trung tâm Quản lý bay dân dụng VN - DN nhà nước hoạt động công ích trực thuộc Cục Hàng không VN thành TCty Bảo đảm hoạt động bay VN trực thuộc Bộ Giao thông vận tải hoạt động theo Luật DN nhà nước. Đây là một sự chuyển biến mạnh mẽ, tạo đà cho chiến lược phát triển của TCty để trở thành một TCty mạnh, có thương hiệu, tính hội nhập cạnh tranh quốc tế cao, cung ứng tốt nhất các dịch vụ đảm bảo hoạt động bay cho các hãng hàng không trong nước và quốc tế.

Bên cạnh nhiệm vụ cung ứng dịch vụ công ích đó là các dịch vụ đảm bảo hoạt động bay cho tất cả các hoạt động bay trên vùng trời chủ quyền quốc gia và các vùng thông báo báo do VN quản lý. TCty còn thực hiện các dịch vụ đa dạng hóa ngành nghề kinh doanh, bảo đảm sự phát triển bền vững,  tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước và góp phân thực hiện tốt nhiệm vụ đảm bảo an ninh quốc phòng.

Ông Nguyễn Xuân Hiển - Chủ tịch HĐQT - TGĐ TCty cho biết: trong thời gian tới, nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển và tăng trưởng của hoạt động hàng không trong khu vực và thế giới, TCty sẽ đẩy mạnh đầu tư nâng cấp các cơ sở điều hành bay. Trong đó có một số dự án lớn đang được triển khai và dự kiến hoàn thành vào năm 2011 đến 2012 như: dự án đầu tư xây dựng Đài Kiểm soát không lưu  cảng Hàng không quốc tế Nội Bài, Đài Kiểm soát không lưu cảng HK quốc tế Tân Sơn Nhất, dự án đầu tư xây dựng Trung tâm Kiểm soát không lưu Hà Nội tại khu vực Gia Lâm với quy mô và công năng hiện đại; chú trọng đào tạo đội ngũ CB-CNV có đủ trình độ quản lý, trình độ chuyên môn nghiệp vụ thực hiện phương thức điều hành bay tiên tiến, hiện đại, quản lý khai thác và bảo dưỡng tốt thiết bị kỹ thuật chuyên ngành để cung ứng các dịch vụ điều hành bay đạt chất lượng cao theo tiêu chuẩn của ICAO. Đẩy mạnh các hoạt động sản xuất kinh doanh tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước.

Trong năm 2009, TCty vinh dự được Hiệp hội vận tải Hàng không thế giới (IATA) trao tặng giải thưởng Eagle Award (Đại Bàng) 2009. Được lãnh đạo IATA đánh giá cao trong việc đầu tư công nghệ hiện đại về lĩnh vực thông tin, dẫn đường, giám sát và quản lý không lưu theo lộ trình của ICAO để đáp ứng yêu cầu ngày càng tăng của hoạt động hàng không. Đồng thời ghi nhận những nỗ lực của tập thể TCty đã góp phần không nhỏ nhằm thúc đẩy sự phát triển vào nền quản lý bay hàng không thế giới.

Ông Lê Thanh Hải - Ủy viên Bộ chính trị Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh: Đồng hành cùng dân tộc Trong những năm kháng chiến bảo vệ đất nước, từ những cánh bay như: IL, DC, AN, MI, TU... hàng không VN đã góp công lớn trong việc giải phóng đất nước. Trong thời kỳ đổi mới Hàng không VN đã  nâng cấp các đường bay trong nước, đầu tư nhiều thiết bị hiện đại, mở rộng đường bay nối liền VN với các nước phát triển trên thế giới, đồng thời làm chủ  các loại máy bay hiện đại như:  A 320,  B-777... Đây là một thành công hết sức quan trọng trong tiến trình VN hội nhập thế giới, khẳng định đẳng cấp kỹ thuật và điều hành quản lý bay đạt tiêu chuẩn khu vực và quốc tế, đảm bảo nền không vận - An toàn - Điều hoà - Hiệu quả. Điều hòa tốt các chuyến bay trong nước và quốc tế  là đã góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế nước nhà. Dịp này, Đảng bộ chính quyền TP HCM gửi lời chúc mừng TCty Bảo đảm hoạt động bay VN và mong muốn đơn vị tiếp tục phát huy hơn nữa nhằm góp phần đảm bảo an toàn cho những chuyến bay. Đây không những là trách nhiệm mà còn là lòng tự hào của dân tộc VN trước thế giới văn minh hiện đại. Ông Nguyễn Tiến Sâm - Nguyên Thứ trưởng Bộ giao thông vận tải - Nguyên Cục trưởng cục Hàng không VN : Muốn hội nhập phải đổi mới công nghệ hiện đại Cùng một thời điểm trên bầu trời có hàng chục ngàn máy bay, các kiểm soát  viên không lưu phải có nhiệm vụ hướng dẫn máy bay  bay theo đúng tuyến với độ chuẩn xác 99,99%, có nghĩa không cho phép có sự cố xảy ra, cho dù nhỏ nhất. Muốn làm được điều này không thể thực hiện phương án “chiến tranh du kích” mà phải đổi mới công nghệ. Những công nghệ mới sẽ  tích hợp đầy đủ  dữ liệu radar và dữ liệu kế hoạch bay, hệ thống liên lạc không địa bằng dữ liệu, xử lý cập nhật thông tin, cảnh báo và báo động... theo chu trình khép kín, nhằm thực hiện các chức năng chuyên biệt trong công tác quản lý không lưu. Thoả mãn được yêu cầu của ICAO về điều hành bay an toàn và hiệu quả vùng thông báo bay, vừa đáp ứng sự tăng trưởng mật độ bay trong nước và quốc tế từ nay đến năm 2020, Đó là  bước đột phá quan trọng nhằm nâng cao sức cạnh tranh đảm bảo hội nhập thành công của ngành hàng không VN trong khu vực và thế giới. Ông Nguyễn Thành Trung - Nguyên phó Tổng giám đốc Tổng công ty hàng không VN (Vietnam Airlines) :  Ngang tầm quốc tế Trong 15 năm qua, kể từ ngày tiếp nhận và điều hành phần phía Nam FIR/HCM, TCty đã điều hành hàng ngàn chuyến bay trong nước và quốc tế an toàn, kể cả trong điều kiện thời tiết xấu. Đây chính là công lớn của TCty Bảo đảm hoạt động bay VN, góp phần đảm bảo an toàn cho khu vực Châu Á Thái Bình Dương và trên thế giới. Đặc biệt việc ứng dụng công nghệ mới theo phương thức quốc tế rất nhanh đã thúc đẩy hệ thống điều hành bay của VN tiến bộ vượt bậc, ngang tầm quốc tế. Các hệ thống điều hành về đo lường, phân cách bay được thông báo nhanh, chính xác, hơn hẳn một số nước tiên tiến trong khu vực Châu Á và một số nước thuộc Châu Âu.