Các doanh nghiệp xuất khẩu VN muốn kiếm được 500 USD phải bán 2 tấn gạo, trong khi đó, Trung Quốc chỉ cần làm ra 2 chiếc xe máy, Nhật Bản sản xuất một chiếc máy chụp ảnh kỹ thuật số loại đơn giản.

Đó là nhận định của chuyên gia kinh tế cao cấp Lê Đăng Doanh tại hội thảo "Vị thế thương hiệu Việt sau một năm gia nhập WTO", diễn ra chiều 24/3.

Hiện nay, hơn 60% giá trị xuất khẩu của VN là nhiên liệu (dầu thô, than đá), nông sản sơ chế (gạo, cà phê, hạt tiêu, thủy sản đông lạnh), hàng gia công, chế biến với giá trị gia tăng rất thấp như dệt may, da giày, lắp ráp điện tử, đóng tàu...

Theo ông Doanh, về lâu dài, VN không thể tiếp tục con đường thu ngoại tệ bằng việc xuất khẩu nhiều gạo, tôm, dầu thô..., mà phải hướng vào các sản phẩm có giá trị gia tăng cao.

Theo đánh giá của ông Doanh, hình ảnh và thương hiệu của VN phản ánh trình độ phát triển thực của nền kinh tế. Trình độ phát triển của doanh nghiệp hiện mới chỉ dừng lại ở mức muốn tăng trưởng thì phải có thêm đất đai, lao động, thêm tiền vốn, năng lượng, nhiên liệu, nguyên vật liệu.

Ông nhận xét, tăng trưởng của kinh tế VN phụ thuộc chủ yếu vào gia tăng các yếu tố đầu vào, do đó cũng phụ thuộc rất nhiều vào năng lực của kết cấu hạ tầng. Tỷ lệ sản phẩm dựa vào công nghệ chế tác sâu, các sản phẩm phần mềm, có hàm lượng trí tuệ và sáng tạo cao còn rất ít.

Sau khi gia nhập WTO, VN đã đối mặt với tình trạng thiếu lao động có tay nghề, trình độ cao. Một tập đoàn kinh tế cần tuyển dụng 1.000 lao động, họ đã tiến hành thử việc 2.000 người. Thế nhưng, chỉ có 68 ứng viên đáp ứng trình đủ yêu cầu về trình độ, tay nghề, ngoại ngữ. Trình độ nguồn nhân lực đã ảnh hưởng không nhỏ đến sự khẳng định thương hiệu của các doanh nghiệp.

Nguyên Bộ trưởng Thương mại Trương Đình Tuyển khẳng định, con đường chung cho các doanh nghiệp trong xây dựng thương hiệu là phải phát triển hệ thống phân phối của đơn vị mình. Ngoài ra, các doanh nghiệp trong ngành dệt may có thể phát triển thương hiệu theo hướng đẩy mạnh sáng tạo mẫu thiết kế, sản phẩm mới độc đáo.

Ngày 29/3, 129 doanh nghiệp sẽ được Cục Xúc tiến thương mại của Bộ Công thương phối hợp với Thời báo kinh tế Việt Nam, trao giải thưởng Thương hiệu mạnh VN.