Khoảng tháng 8.2010, thị trường xe máy xuất hiện dòng xe tay ga Diamond Blue 125 do Công ty Lisohaka nhập khẩu và lắp ráp. Chiếc xe này gây xôn xao dư luận vì có kiểu dáng giống dòng xe Vespa LX 125 của Hãng Piaggio và được cho là gắn động cơ do Hãng Honda sản xuất.

Vấn đề nảy sinh khi Honda khẳng định những động cơ đó không phải do mình sản xuất và Vespa cũng lên tiếng về “người em song sinh” bất đắc dĩ kia.

Tổng công kích

Lisohaka cho biết đã mua động cơ mang số hiệu AF14E từ Công ty Shenzhe Aerospace Guang Yu Industry, đơn vị phân phối sản phẩm của Sundiro Honda ở Trung Quốc và Công ty có đầy đủ giấy tờ chứng minh nguồn gốc hợp pháp của động cơ này.

Honda Việt Nam thì kiện Lisohaka về việc sử dụng nhãn hiệu bất hợp pháp và cho biết, họ có đủ bằng chứng để chứng minh rằng động cơ trong xe Diamond Blue 125 không liên quan gì đến Honda.

Ông Koji Onishi, Tổng Giám đốc Honda Việt Nam, cho biết khi Lisohaka lắp ráp xe Diamond Blue 125 sử dụng động cơ Honda mang số hiệu AF14E, Honda đã thông báo chưa từng cung cấp lixăng (chuyển quyền sở hữu đối tượng công nghiệp) để sản xuất bất cứ động cơ nào loại này, kể cả Sundiro Honda. Thêm nữa, ông Hiroshi Sekiguchi cũng đã 2 lần ký văn bản xác nhận họ chưa từng sản xuất và cấp chứng nhận chất lượng cho động cơ AF14E.

Trong buổi họp báo do Honda Việt Nam và Piaggio đồng tổ chức ngày 16.11 vừa qua, ông Koji Onishi cho biết Hãng Honda chỉ cho phép duy nhất Honda Việt Nam sử dụng nhãn hiệu của mình tại Việt Nam. Vì vậy, việc Lisohaka sử dụng nhãn hiệu Honda cho Diamond Blue 125 là bất hợp pháp.

Tổng Giám đốc Piaggio Việt Nam, ông Costantino Sambuy cũng cho biết mặc dù Vespa LX chưa được đăng ký kiểu dáng độc quyền ở Việt Nam nhưng dòng xe này đã quá nổi tiếng., Việc Diamond Blue 125 nhái 100% kiểu dáng của Vespa LX là không chấp nhận được.

Theo một số nguồn tin trên báo chí, dù đang nhận 2 “mũi dùi” từ Honda và Piaggio nhưng Lisohaka không im lặng đứng nhìn mà đã “tham gia cuộc chiến” với mũi dùi chĩa vào Cục Đăng kiểm Việt Nam. Theo đó, Lisohaka sẽ kiện Cục Đăng kiểm vì những tổn hại Công ty đang phải chịu.

Ngày 13.11, Lisohaka nhận được quyết định thu hồi xe của Cục đăng kiểm Việt Nam với nội dung Công ty phải thu hồi toàn bộ hơn 200 xe đã bán ra thị trường và ngừng sản xuất, phân phối dòng xe này.

Tuy nhiên, ông Vũ Mạnh Hà, Tổng Giám đốc Lisohaka phủ nhận thông tin sẽ kiện Cục Đăng kiểm. Ông nói Công ty có đủ bằng chứng chứng minh mình trong sạch và chỉ muốn cạnh tranh lành mạnh, không muốn đối đầu với bất kỳ ai.

Ngày 22.11, Lisohaka nhận được văn bản lần 2 từ Cục Đăng kiểm Việt Nam. Theo đó, Công ty sẽ chỉ phải tạm ngừng sản xuất và lắp ráp xe Diamond Blue 125, đồng thời triệu hồi những xe đang bày bán, ông Hà cho biết.

Ông Đỗ Hữu Đức, Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam, cũng khẳng định chưa nghe bất kỳ thông tin nào về việc Cục sẽ bị Lisohaka kiện. Lisohaka bị dừng sản xuất và triệu hồi sản phẩm là do xảy ra tranh chấp về động cơ và vụ việc đang được điều tra.

Giải thích về việc tại sao chọn lắp ráp và phân phối dòng sản phẩm đã quá nổi tiếng tại Việt Nam, ông Hà cho rằng Công ty làm việc dựa trên những quy định của pháp luật và thị hiếu người tiêu dùng. Sản phẩm này hợp với người Việt Nam và không vi phạm pháp luật Việt Nam.

Ai thắng, ai thua?

Vị đại diện trên của Lisohaka cũng không bình luận về khả năng thắng hay thua kiện. Nhưng ông cho biết, Công ty có đầy đủ giấy tờ chứng minh động cơ AF14E gắn trong xe Diamond Blue 125 là do Sundiro Honda ở Trung Quốc sản xuất. Ngoài ra, ông sẵn sàng đưa ra bằng chứng cho thấy Diamond Blue 125 đã được Cục Đăng kiểm Việt Nam cấp giấy chứng nhận chất lượng và rằng, Công ty đã xin đăng ký độc quyền tại Cục Sở hữu Trí tuệ Việt Nam nhưng không được chấp thuận. Lý do là kiểu dáng này không phải của riêng ai, đó là của xã hội và Lisohaka được phép làm kiểu dáng này.

Luật sư Trần Duy Cảnh, Văn phòng Luật sư Việt, cho biết nếu chưa có đầy đủ giấy tờ, tài liệu thì chưa thể kết luận doanh nghiệp nào thắng và thua kiện. Lisohaka được Cục Đăng kiểm cấp giấy chứng nhận cho dòng xe này là không sai vì Piaggio không đăng ký kiểu dáng công nghiệp cho xe Vespa tại Việt Nam. Do đó, Vespa sẽ không được sự bảo vệ của cơ quan nhà nước về kiểu dáng. Tuy nhiên, nếu có những khiếu nại hoặc doanh nghiệp khác chứng minh được dòng xe này đã lưu hành ngoài thị trường trước khi có giấy chứng nhận thì giấy chứng nhận có thể bị thu hồi. Đó là chuyện bình thường tại Việt Nam cũng như các nước khác.

Một chuyên gia về luật sở hữu trí tuệ cho biết, xét về nguyên tắc, doanh nghiệp có thể làm tất cả những gì mà pháp luật không cấm. Lisohaka sản xuất xe Diamond Blue 125 là không sai về kiểu dáng công nghiệp nhưng họ vẫn có thể bị Piaggio kiện vì có hình thức cạnh tranh không lành mạnh. Còn về vụ kiện của Honda, chuyên gia này cho rằng cần phải có đầy đủ giấy tờ liên quan mới có thể đưa ra kết luận.

Ông còn nhấn mạnh, các doanh nghiệp nên lưu tâm hơn tới việc đăng ký quyền sở hữu trí tuệ để được Nhà nước bảo hộ về quyền lợi.

Honda Việt Nam cho biết họ có đủ chứng cứ để chứng minh động cơ trong xe Diamond Blue không liên quan gì đến Honda.“Lisohaka, có đủ bằng chứng chứng minh mình trong sạch và chỉ muốn cạnh tranh lành mạnh, không muốn đối đầu với bất kỳ ai”, ông Vũ Mạnh Hà, Tổng Giám đốc Lisohaka, cho biết.