Học... nén

Tuy nhiên, hạn chế của các doanh nhân khi đi học là thiếu thời gian vì quá bận rộn, do vậy thường có tâm lý học... tranh thủ, chuộng sự cô đọng, ngắn gọn. Các khóa học cũng theo nhu cầu đó mà được “nén” lại tới mức tối đa. Bình thường, nhiều chương trình đào tạo kéo dài trong 2 - 3 năm sẽ được “nén” lại trong vòng vài tuần, sáu tháng sẽ chỉ còn ba ngày, có rất nhiều chương trình chỉ diễn ra trong một ngày hoặc một buổi. Một khi không có nền tảng vững, lại học kiểu vồ vập, khẩn trương như thế tất nhiên dễ phát sinh những hệ lụy nguy hại chẳng kém thà không biết gì. Vậy thì, doanh nhân đi học ngắn hạn phải học sao cho hiệu quả?

Anh Phùng Chí Cường, chủ doanh nghiệp Chí Thọ ở TP.HCM, đã kể về việc “trả giá” cho sự học bấp bênh của mình. Là một doanh nghiệp chuyên nhập khẩu, thu mua và phân phối trái cây tươi và thực phẩm, nên bài học về tổ chức hệ thống kho vận khiến anh rất tâm đắc. Sau ba ngày học, anh về ứng dụng ngay. Kết quả là mọi thứ “rối tung lên do trật tự làm việc lâu nay bị đảo lộn”, hàng hóa không được kiểm soát, vận chuyển và giao nhận đúng quy trình. Khoảng trống “chết người” ở đây là sự sốt sắng thay đổi từ một phía, phía của anh. Trong khi để sự thay đổi diễn ra hiệu quả, thì công tác tập huấn, chuẩn bị cho nhân viên và các đối tác là rất quan trọng, giúp họ quen với quy trình làm việc mới. Sau thời gian “rối ren” vì cải tiến, anh Cường quyết định... trở lại như cũ cho an toàn và đỡ mất công.

Anh Cường còn tâm tình, vì mong muốn nâng cấp quy mô kinh doanh, nên anh và vợ rất tích cực chia nhau đi học. Chị học về lĩnh vực nhân sự, tài chính để làm “nội tướng”, còn anh “theo” tiếp thị, thương hiệu, kho vận, dịch vụ khách hàng...nói chung là những lĩnh vực “chinh chiến” bên ngoài. “Một người đi học không xuể, nên hai vợ chồng phải chia nghĩa vụ học như vậy rồi về tóm lược nói cho nhau nghe”, anh kể. Từ khi tích cực đi học, anh Cường thấy có nhiều thay đổi tốt. Kiến thức vợ chồng anh được nâng tầm lên rất nhiều. Nhưng: “Có nhiều thứ mình học xong, thấy lơ tơ mơ quá nên không dám áp dụng. Có khóa học xong, thấy lâu nay mình làm sai hoàn toàn, nên về nhà rất trăn trở tìm cách thay đổi. Nhưng khi học những chuyên đề sau, lại thấy mình đang làm đúng. Hóa ra, có nhiều cách thức khác nhau, chứ không phải chỉ có một đường thẳng. Nếu chỉ đi học chập chờn một, hai chuyên đề hoặc hiểu biết không đến nơi, rất dễ bị phiến diện”, từ kinh nghiệm của mình, anh Cường cảnh báo.

Đại diện của một đơn vị đào tạo khá quen thuộc với doanh nhân TP.HCM cũng tâm tình rằng do xuất phát điểm của phần đông doanh nhân VN là ngành kỹ thuật hoặc các ngành nghề không chuyên về kinh doanh, sau một thời gian dài làm theo quán tính, mọi thứ đã thành nếp. Muốn tạo nên sự đổi mới, phải làm một cuộc thay đổi toàn diện, mang tính xâu chuỗi, hệ thống, chứ không thể là kết quả chắp vá sau một vài buổi học. Những gì được học trong các khóa ngắn hạn chỉ mang tính trang bị nền tảng hoặc cập nhật cái mới, nhưng nhiều doanh nhân đến học với tâm lý sẽ tìm được chiếc chìa khóa “thần kỳ” nhằm thay đổi tình trạng của công ty mình. “Học là một quá trình dài, liên tục. Song nhiều anh, chị chỉ đi học một vài khóa, khi thấy doanh nghiệp của mình đang lúng túng, bế tắc. Sau đó, lúc bận rộn hoặc có nhiều khách hàng, họ lại không đi học nữa hoặc không có ý thức tiếp tục theo đuổi vấn đề. Tức là ngay cả trong nhu cầu học, nhiều doanh nhân cũng tư duy rất ngắn hạn. Vì vậy, thú thật là chúng tôi cũng rất lo cho kết quả ứng dụng trong doanh nghiệp”, vị này nói.

Với các hội thảo cũng vậy, nhiều doanh nhân tham dự với kỳ vọng sẽ tìm được một lời chỉ dẫn hoặc một liều “thần dược” để đem về áp dụng và sẽ thu được kết quả tốt đẹp nơi doanh nghiệp mình. Vì vậy mà rất thường gặp những câu hỏi như “Tôi phải làm gì?”, “Tôi nên làm gì?”... từ các doanh nhân VN dù diễn giả nhiều khi đến từ xứ lạ, chẳng biết rõ tình hình thực tiễn địa phương để đưa ra nhận xét hay lời khuyên. Trong khi đó, hội thảo hoặc các chương trình học ngắn hạn với các diễn giả, chuyên gia bậc thầy chỉ là dịp để chia sẻ, thảo luận về những vấn đề mới, nóng, mang tính cập nhật. Để lĩnh hội được nội dung mới, người nghe phải có sự hiểu biết sẵn về vấn đề. Nếu không, sẽ rơi vào tình trạng mông lung, và thấy mình chẳng thu hoạch được gì, hoặc học rồi không biết áp dụng ra sao.

Học “nén”, học cô đọng, ngắn gọn là một giải pháp tốt cho những đối tượng có quá ít thời gian và tâm trí quá bận rộn như doanh nhân. Song, người học cũng cần hiểu rõ tính chất của giải pháp này. Sẽ chỉ có thể thu thập từ đó những điểm mấu chốt, quan trọng, mới mẻ để được cập nhật, hệ thống lại vấn đề, chứ không phải là những giải pháp sẵn có để áp dụng một cách máy móc vào công việc. Doanh nhân cũng đừng nên chỉ đi học một vài khóa khi doanh nghiệp mình đang “gặp vấn đề”, mà phải theo đuổi đến cùng mục đích của việc học. Đây là lời khuyên chung từ phía các đơn vị đào tạo.